ELMA YETİŞTİRİCİLİĞİ
l. GİRİŞ
Kültür elması (Malus communis Lam.) yetiştiriciliği ülkemiz genelinde
yapılmaktadır, fakat en uygun kültür merkezleri yabanisinin yayılma
alanlarına paralel olarak Kuzey Anadolu’da bulunmaktadır. Kuzey Anadolu,
Karadeniz Kıyı Bölgesi ile İç Anadolu ve Doğu Anadolu yaylaları arasında ki
geçit bölgeleri ve son yıllarda Güneyde Göller Bölgesi elmanın önemli
yetiştiricilik alanlarını oluşturmaktadır.
Dünyada elma üretiminde Türkiye; Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve
Fransa’dan sonra dördüncü sırayı almaktadır. Türkiye’de 1988 yılında
toplam elma ağacı sayısı 39 780 000 adet ve üretim 1 950 000 ton iken;
1998 yılında ağaç sayısı 38.000.000 adet ve üretim 2 450 000 ton’ a
ulaşmıştır. Ayrıca ortalama ağaç verimi 1988 yılında 62.5 Kg iken 1998
yılında 64.5 Kg ‘a yükselmiştir.
2. ELMANIN EKOLOJİK İSTEKLERİ
2.1. İklim İstekleri
Elma ılıman, özellikle soğuk ılıman iklim meyvesidir. Genellikle dünyada
30°-50° enlemlerde yetişmektedir. Türkiye’de Ege Bölgesi’nde 500 metre .
Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin sıcak ve kurak yerlerindeki 800
metreden daha yukarı yerlerde yetişmektedir. Yüksek ışık yoğunluğu
elmada çok iyi renk oluşumunu sağlar. Elma ağacı düşük sıcaklıkların
olduğu sert kışlara dayanıklıdır. Kış dinlenmesi sırasında odun kısımları -
35°C ile –40°C’ a, açmış çiçekler –2.2°C ile –2.3°C ve küçük meyveler ise
–1.1°C ile –2.2°C’a dayanırlar
Elma kış dinlenmesine en fazla ihtiyaç duyan meyve türüdür. Yapılan
denemelerde elmaların soğuklama ihtiyacını karşılayabilmesi için +
7.2°C’nin altında çeşitlere bağlı olarak 2322-3648 saat kalması gerekir.
0°C!nin altında ise 1081-2094 saat soğuklamaya ihtiyacı vardır. Yetersiz
soğuklama sonucu çiçeklerin bir kısmı ölür, geriye kalan çiçeklerin açılması
da normale göre hem daha geç, hem de düzensiz olur.
Böylece geç açan çiçekler döllenme yetersizliği nedeni ile dökülür.
Soğuklamasını giderememiş elma ağaçlarında yaprak gözleri sürmez ve
ağaç çıplak kalır. Elma yüksek yaz sıcağından da hoşlanmaz. Sıcaklık
40°C’nin üzerine çıktığı zaman büyüme durur, daha yüksek sıcaklıklarda
ise zararlanma görülmeye başlar.
2.2. Toprak İstekleri
Elma genellikle bir çok toprak tiplerinde başarılı sonuç verir. Bahçe
kurulacak yerin alt toprak yapısı önemlidir.