Grip nasıl
yayılmaktadır?
Grip virusları genel olarak insandan insana
hasta kişilerin öksürme veya hapşırma sonucu
bulaşmaktadırlar. Bazı durumlarda ise bulaş
virus ile kirlenmiş nesnelere dokunan
kişilerin daha sonra ellerini ağız ve
burunlarına dokunmaları sonucu olmaktadır.
Virusu alan bir kişi hastalanmadan 1 gün
öncesinden başlamak üzere ve hastalandıktan
7 veya daha fazla gün boyunca başkalarına
hastalığı bulaştırmaya devam eder. Bunun
anlamı virusu almış ancak henüz hastalık
belirtileri göstermeyen ve hasta olduğunu
bilmeyen kişi 1 gün öncesi ile hastalık
boyunca bulaştırıcı olarak kalmaktadır.
Çocuklarda hastalığın biraz daha uzun
sürebildiği unutulmamalıdır.
Domuz gribi bulaşıcımıdır ve nasıl
yayılmaktadır?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Amerikan
Hastalıklar Kontrol Merkezi (CDC-Atlanta)
hastalığın bulaşıcı olduğunu ve insandan
insana geçebildiğini bildirmişlerdir. Ancak
bulaşmayla ilgili açıklığa kavuşması gereken
bazı noktalar üzerinde çalışmalara devam
edilmektedir.
İnsanlardaki Domuz gribi hastalığının
belirtileri nelerdir?
İnsanlardaki Domuz gribi hastalığının
belirtileri mevsimsel grip belirtilerinden
farklı değildir. Ateş, öksürük, boğaz
ağrısı, vücüt ağrısı, baş ağrısı, halsizlik
ve yorgunluk en dikkat çeken yakınlardandır.
Bazı kişilerde domuz gribine bağlı ishal ve
kusma bildirilmiştir. Kronik hastalıklar,
mevsimsel gripte olduğu gibi domuz giribinin
daha ağır seyretmesine neden olur.
Gripten korunmak için ne yapılmalıdır?
Öncelikle ve en önemli önlem ellerin
yıkanmasıdır. Ayrıca sağlıklı kalmak için;
· yeterli uyku ve dinlenme,
· fiziksel aktivite,
· stresi kontrol altında tutma,
· bol sulu gıda ve sıvı alınması, dengeli
beslenmeye dikkat edilmelidir.
· Grip virusu ile kirli yüzeylere
dokunmaktan ve hastalara yakın temasdan
kaçınılmalıdır.
Domuz gribine karşı ilaç var mı?
Evet. CDC ve DSÖoseltamivir veya zanamivir
tedavi ve/veya koruma amaçlı olarak
kullanılmasını önermektedir. Antibiyotikler
grip tedavisinde işe yaramaz. Antiviral
ilaçlar olarak bilinin bazı ilaçlar ise
virüsün vücutta üremesini engelleyerek etki
eder. Hastalığın daha hafif seyretmesinine
ve kişinin kendini daha iyi hissetmesine
yardım eder. İlaçlar hastalığın başladığı
ilk günlerde alındığında (ilk 2 gün) etkisi
daha güçlü olmaktadır. Ancak ilaçlar
bilinçsizce kullanılmamalıdır.
Virüs ile kirli maddelerle hastalık
insana nasıl bulaşır?
Hasta kişinin öksürük ve hapşırması sonucu
milyonlarca parçacık ve damlacık etrafa
yayılır. Masa, dolap, kapı, sandalye gibi
eşyaların üzerine dökülerek buraları
kirletir. Virüs kirli bu maddelere dokunan
bir kişinin, daha sonra ellerini göz, burun
ve ağzına sürümesi sonucu insana bulaşmış
olur.
Virüsler vücut dışında yaşarlar mı?
Bugün biliyoruz ki bazı virüs ve bakteriler,
kafe ve restoranların masa sandalye ve kapı
kollarında 2 saat veya daha fazla canlı
kalabilmektedirler. Sık sık el yıkanması
buralardan ellere bulaşacak mikropların
arındırılması için çok önemlidir.
Hasta olmaktan kendimi nasıl
koruyabilirim?
Domuz Gribine karşı bugün henüz bir aşı
yoktur. Ancak günlük olarak takip edilecek
bir dizi önlem ve uygulamalar grip benzeri
hastalılardan korunmamıza yardım eder.
Bunlardan en önemli olanları şunlardır:
· Ellerinizi sık sık su ve sabun ile
yıkayın, özellikle öksürdüğünüzde veya
hapşırdığınızda mutlaka yıkayın.
· Öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda
ağzınızı kağıt mendil ile kapanın. Mendili
çöp kutusuna atın.
· Ellerinizi gözünüze, burnunuza ve ağzınıza
sürmeyin. Virusun bu yolla yayıldığını
unutmayın.
· Hasta kişilere yakın temastan sakının.
· Eğer hasta iseniz evde kalın ve diğer
kişilerle temasınızı sınırlandırın.
· Sağlığınıza özen gösterin.
Öksürme ve hapşırma ile virüsun
yayılmasına engel olmanın en iyi yolu nedir?
Eğer hasta iseniz toplum içersine çıkışınızı
sınırlayın. Kalabalık yerlerden uzak durun.
Diğer kişilerle temasınızı sınırlandırın.
Öksürme ve hapşırma esnasında ağzınızı tek
kullanımlık kâğıt mendil ile kapatın ve
mendili çöp kutusuna atın. Bu sizin etrafa
mikrop bulaştırmanıza mani olur. Eğer
mendiliniz yok ise öksürürken veya
hapşırırken ağzınızı elinizle kapatın ve
hemen ellerinizi iyice yıkayın.
Gripten korunmak için eller nasıl
yıkanmalıdır?
Ellerin su ve sabun ile yıkanması
mikroplardan korunmanın en iyi yollarından
biridir. Ayrıca Alkol içeren el
antiseptikleri de kullanılabilir. Ancak
yıkamanın etkili olabilmesi için ılık su ve
sabun kullanılmalı ve en az 15-20 saniye
eller parmak araları sürtülerek ve iyice
ovuşturularak yıkanmalı ve durulanmalıdır.
Su ve sabunun temin edilemediği durumlarda
alkol içeren ve el için üretilmiş özel
sıvılar eczanelerden alınarak
kullanılabilir.
Domuz gribi et ve et ürünleri ile bulaşır
mı?
Hayır. Domuz eti dahil et ve diğer
yiyeceklerle domuz gribi bulaşmaz.
Seyahat kısıtlaması ve ticaret
kısıtlaması var mı?
27 Nisan 2009 tarihi itibariyle yoktur.
Riski bölgelere seyahat sonrasında hangi
önlemler alınmalıdır?
Riski bölgelere seyahat sonrasında (Meksika,
Amerika, Kanada ve İspanya gibi) kişiler
sağlıklarını yakından izlemeli, yedi gün
içerisinde aşağıdaki belirtilerden bir veya
daha fazlasının ortaya çıkması durumunda
sağlık kuruluşuna müracaat etmelidirler.
- Ateş
- Burun akıntısı veya öksürük gibi solunum
yolu bulguları
- Boğaz ağrısı
- Görülebilecek diğer semptomlar:
o Vücutta kırgınlık, ağrı
o Baş ağrısı
o Ateş
o Yorgunluk, halsizlik
o Kusma ya da ishal (gribe özgü değildir ama
şu anki domuz gribi vakalarının bazılarında
görülmüştür)
|